12 cách vượt qua nỗi đau mất cha mẹ và học cách yêu thương chính mình

 Mất cha mẹ là một cú sốc lớn trong đời. Dù bạn bao nhiêu tuổi, dù sự ra đi ấy có bất ngờ hay đã được báo trước, nỗi mất mát này vẫn để lại một khoảng trống khó có thể lấp đầy.

Nỗi buồn không có lịch trình cụ thể. Nó đến bất chợt và theo những cách bạn không thể ngờ tới – nước mắt rơi khi nhìn thấy món ăn yêu thích của họ trong siêu thị, cơn giận dữ vì cảm giác họ đã “bỏ bạn mà đi”, hay niềm vui nghẹn ngào khi nhớ lại nụ cười hay tiếng cười quen thuộc. Thậm chí, nỗi buồn đó có thể trở lại sau nhiều năm, ngay cả khi bạn nghĩ mình đã “vượt qua được rồi”.

Mất cha mẹ không chỉ là nỗi đau tinh thần. Nó còn là sự xáo trộn về mặt tâm linh, thể chất và cả thực tế cuộc sống. Không còn những cuộc gọi hàng ngày, chiếc ghế trống trong những sự kiện quan trọng của đời bạn. Với những ai có mối quan hệ căng thẳng hoặc đau lòng với cha mẹ, nỗi đau này còn phức tạp hơn nữa – đầy tội lỗi, nhẹ nhõm, và những câu hỏi không bao giờ được trả lời.

Dù nỗi đau ấy đang diễn ra trong hiện tại, hay đã trôi qua hàng tuần, hàng tháng hoặc hàng chục năm – điều quan trọng là: nỗi đau của bạn có giá trị. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu vì sao nỗi đau ấy lại sâu sắc đến vậy, vì sao nó thường đi kèm với nhiều cung bậc cảm xúc rối rắm, và làm thế nào bạn có thể chăm sóc bản thân từng chút một trong hành trình chữa lành này.

Đọc thêm Cách vượt qua nỗi đau sảy thai

Những cảm xúc thường gặp khi mất cha mẹ

Nỗi buồn giống như thời tiết – bất ngờ, dữ dội và đôi khi đầy mâu thuẫn. Có khi bạn khóc nức nở trong bếp, rồi phút sau lại bật cười vì một ký ức quá sống động. Tất cả những cảm xúc đó đều là thật – và đều đáng được thừa nhận.

Dưới đây là những cảm xúc phổ biến mà bạn có thể trải qua khi mất đi cha hoặc mẹ:

• Sốc và không thể tin nổi: Dù đã chuẩn bị tâm lý, mất mát vẫn luôn khó tin.

• Buồn bã và khao khát: Nỗi nhớ, nỗi mong muốn được thêm thời gian bên họ.

• Tội lỗi và hối tiếc: Về những điều đã nói, chưa nói, hay chưa kịp làm.

• Giận dữ: Giận họ, giận bản thân, giận người khác, hoặc giận cuộc đời.

• Nhẹ nhõm: Nếu họ đã chịu đau đớn, cảm giác này là hoàn toàn bình thường.

• Tê liệt cảm xúc: Mất hết cảm giác là một cơ chế tự bảo vệ bản thân.

• Lo âu và sợ hãi: Nỗi mất mát có thể làm bạn thấy bất an, thiếu điểm tựa.

• Cô đơn: Dù ở giữa đám đông, bạn vẫn có thể thấy trống vắng, lạc lõng.

Bạn có thể trải qua tất cả những cảm xúc này – hoặc chỉ một vài – và điều đó cũng hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng nhất là cho phép bản thân cảm nhận, không phán xét. Nỗi buồn không có quy tắc nào cả, vì vậy hãy nhẹ nhàng với chính mình.

Vì sao nỗi đau mất cha mẹ lại phức tạp đến vậy?

Nỗi mất mát không chỉ đến từ việc họ là ai – mà còn đến từ việc họ đại diện cho điều gì trong cuộc đời bạn.

Với nhiều người, mất cha mẹ đồng nghĩa với mất đi nền tảng cuộc sống. Một người cha, người mẹ không chỉ là người sinh thành, mà còn là nhân chứng cho hành trình trưởng thành của bạn. Khi họ không còn, bạn có thể cảm thấy như mất đi một phần cội rễ.

Đối với những ai có mối quan hệ chưa trọn vẹn với cha mẹ, nỗi đau lại càng rối rắm hơn – có thể đi kèm cảm giác tội lỗi, day dứt, hoặc thậm chí nhẹ nhõm. Bạn có thể thấy bản thân rối bời với hàng tá cảm xúc lẫn lộn.

Thời điểm cha mẹ mất cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu bạn đang phải chăm con nhỏ, đi làm, hoặc đối mặt với những trách nhiệm lớn lao, bạn sẽ phải cố gắng tiếp tục sống trong khi vẫn tổ chức tang lễ, lo chuyện hậu sự, xử lý các mối quan hệ gia đình. Nếu đã mất một người trước đó, thì mất người còn lại có thể khơi dậy những tổn thương sâu sắc hơn.

Dù văn hóa hay tiếng nói trong đầu bạn có nói gì đi nữa – thì nỗi buồn này không có hạn sử dụng. Đây là kiểu mất mát sâu sắc, kéo dài, và cần rất nhiều thời gian để chấp nhận: chấp nhận những điều đã xảy ra, những điều chưa bao giờ xảy ra, và cả những điều sẽ không bao giờ xảy ra nữa.

12 cách chăm sóc bản thân khi phải đối mặt với nỗi đau mất cha mẹ

Mất đi cha mẹ có thể khiến bạn như rơi vào một thế giới khác — nơi mọi người vẫn tiếp tục sống, còn bạn thì đứng yên, cố gắng hiểu chuyện gì đang xảy ra trong thực tại mới này. Không có bản đồ nào cho hành trình đau buồn này, nhưng vẫn có những cách bạn có thể làm để chăm sóc bản thân trong suốt quãng đường ấy.

Dưới đây là 12 lời khuyên có thể giúp bạn vượt qua nỗi đau một cách nhẹ nhàng hơn:

1. Đừng phán xét cảm xúc của mình

Buồn bã, tức giận, tội lỗi, trống rỗng hay thậm chí là nhẹ nhõm – tất cả đều là cảm xúc hợp lý. Bạn không cần phải giải thích hay hợp lý hóa bất kỳ điều gì. Cứ để những cảm xúc ấy đến và đi như chúng vốn thế. Chúng sẽ không ở lại mãi.

Khi một cảm xúc lớn trỗi dậy, hãy thử gọi tên nó. Ví dụ: “Đây là nỗi buồn”, hoặc “Đây là sự cô đơn”. Đôi khi, chỉ cần đặt tên thôi cũng giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn một chút.

2. Đừng vội vàng vượt qua nỗi buồn

Nỗi buồn không đi theo đường thẳng. Dù nhiều năm trôi qua, bạn vẫn có thể có những ngày thấy lòng nặng trĩu – điều đó không có nghĩa là bạn yếu đuối. Mà là bạn đã từng yêu thương rất sâu sắc.

3. Tạo ra những nghi thức nhỏ để tưởng nhớ cha mẹ

Những nghi thức giản dị có thể giúp bạn giữ ký ức của họ bên mình. Nghe lại bài hát họ yêu thích, nấu món ăn mà họ từng làm, đeo một món đồ họ để lại – tất cả đều giúp kết nối với họ theo một cách gần gũi.

Bạn cũng có thể dành thời gian thắp một cây nến và ngồi bên ảnh họ mỗi tuần.

4. Viết thư cho họ

Nếu còn điều gì chưa kịp nói, hoặc đơn giản là bạn nhớ họ – viết ra sẽ là cách rất hiệu quả để xử lý cảm xúc.

Hãy kể về một ngày của bạn, nỗi buồn của bạn, hay chỉ là những lời bạn chưa từng thốt ra. Hãy viết như thể họ vẫn đang lắng nghe.

5. Dành không gian cho những câu chuyện

Kể và nhắc lại những kỷ niệm không chỉ giúp giữ họ sống mãi trong tâm trí bạn, mà còn giúp bạn nhìn lại vai trò của họ trong cuộc đời mình.

Hãy thử viết một cuốn “nhật ký ký ức” – nơi bạn ghi lại những câu nói đặc trưng, thói quen nhỏ, hay những khoảnh khắc không thể quên.

6. Trò chuyện với người biết lắng nghe

Một chuyên gia tâm lý, nhóm hỗ trợ người đang chịu tang, hoặc một người cố vấn tâm linh đều có thể giúp bạn cảm thấy bớt cô đơn.

Bạn cũng có thể tìm một người bạn biết lắng nghe thật lòng. Điều quan trọng là họ không cố gắng sửa chữa nỗi đau của bạn – mà sẵn sàng ngồi lại với bạn trong đó.

7. Đừng quên để cơ thể được đau buồn

Nỗi buồn thường “cắm rễ” trong cơ thể: mệt mỏi, mất ngủ, căng thẳng, tức ngực,… Chuyển động nhẹ nhàng sẽ giúp bạn giải tỏa.

Hãy đi bộ chậm rãi, giãn cơ 5 phút mỗi ngày, hoặc đơn giản nằm yên trên sàn và hít thở sâu.

8. Cho phép bản thân tạm nghỉ

Bạn có quyền cười, xem phim, hay đơn giản là để bản thân xao nhãng đôi chút. Bạn không cần phải buồn suốt mọi khoảnh khắc để chứng minh rằng bạn từng yêu thương họ.

Những giây phút vui vẻ sẽ giúp bạn “nạp lại năng lượng” để tiếp tục bước đi.

9. Nhờ người khác hỗ trợ việc nhỏ

Bạn hoàn toàn có thể nhờ người khác nấu bữa cơm, giúp một việc vặt, hay chỉ đơn giản là ngồi bên bạn. Bạn không cần phải một mình gánh chịu tất cả.

Hãy viết ra vài việc bạn thấy khó làm lúc này, và hỏi xem ai có thể giúp một tay. Thật ra, nhiều người muốn giúp – chỉ là họ chưa biết bắt đầu từ đâu.

10. Để ý đến những “cú chạm” của nỗi buồn

Ngày lễ, sinh nhật, ngày giỗ có thể như những quả mìn cảm xúc. Nhưng đôi khi, chỉ một bản nhạc hay một mùi hương quen thuộc cũng đủ khiến bạn bật khóc.

Biết trước điều gì dễ khiến bạn xúc động sẽ giúp bạn chuẩn bị tinh thần. Hãy làm gì đó có ý nghĩa trong những dịp này – như đến nơi từng gắn bó với họ, hoặc ở bên người hiểu cảm xúc của bạn.

11. Đừng tự đánh giá thấp nỗi đau của mình

Đừng so sánh nỗi buồn của bạn với người khác. Không có thước đo nào cho đau thương. Có thể bạn từng nghĩ mình “được nhiều năm bên cha mẹ hơn người khác”, nhưng điều đó không làm nỗi buồn của bạn kém đi giá trị.

12. Hãy nhớ rằng: nhớ họ mãi mãi là điều bình thường

Dù mối quan hệ có từng phức tạp, bạn vẫn có quyền nhớ họ – kể cả sau nhiều năm. Và bạn hoàn toàn có thể sống một cuộc đời trọn vẹn, ý nghĩa – trong khi vẫn nhớ về họ.

Nhớ họ không có nghĩa là bạn chưa vượt qua. Nó chỉ đơn giản là: họ rất quan trọng với bạn. Và họ vẫn luôn thế.

Kết luận

Mỗi người sẽ có hành trình riêng khi đối mặt với nỗi đau mất cha mẹ. Không có cách đúng hay sai để buồn, không có thời điểm “vượt qua” chuẩn mực. Bạn chỉ cần nhớ rằng: nỗi đau của bạn là thật, và bạn xứng đáng được yêu thương, được chăm sóc – ngay cả trong những khoảnh khắc yếu lòng nhất.

Hãy tử tế với chính mình, và cho phép mình sống trọn vẹn với từng cảm xúc – dù đó là nước mắt, tiếng cười, hay sự im lặng. Bởi vì khi bạn dám đối diện và bước tiếp, bạn đang giữ tình yêu ấy sống mãi – theo cách rất riêng của mình.