Bạn còn nhớ chiếc túi cát đầu tiên mình từng chơi không? Với tôi, đó là những mảnh vải vụn nhiều màu sắc, là nụ cười của bà ngoại, là tiếng kim chỉ vang lên giữa trưa hè nắng vàng. “Ký ức những chiếc túi cát” không chỉ là câu chuyện tuổi thơ, mà còn là sợi dây tình cảm bền chặt giữa hai thế hệ
Học may túi cát từ bà – những ngày tuổi thơ rực rỡ
Người ta nói, sau khi qua đời, cơ thể sẽ mất nước và co lại, môi trên không thể che hết răng, nghe thật đáng sợ.
Hồi nhỏ, tôi học bà ngoại cách may túi cát bằng vải vụn. Bà luôn trải các mảnh vải đủ màu sắc ra giường, để tôi chọn lấy ba đến sáu mẫu cho chiếc túi cát sáu mặt. Tôi thường ngồi bên giường, mút tay, tưởng tượng cách phối màu: "Cái này đi ạ!" Tôi chỉ vào miếng vải chấm đỏ sậm. Bà chẳng hề vội, kiên nhẫn lấy ra từng mảnh, kể cả khi chúng méo mó nhưng đủ để cắt thành hình vuông.
Tôi tiếp tục chọn thêm hai miếng nữa: sọc xanh rêu và nâu sẫm. Bà thấy tôi loay hoay, bèn chọn thêm ba miếng: chấm vàng nhạt, caro hồng nhạt và xanh navy trơn. Đặt cạnh nhau chẳng mấy hợp lý, nhưng chiếc túi cát đầu tiên trong ký ức tôi chính là như vậy: rực rỡ, ngây ngô, rồi dần dần bạc màu, lấm bụi, bắt đầu rò rỉ đậu xanh — dấu hiệu túi đã cũ.
Những món ăn vặt và ký ức không tên
Nhìn nồi cháo đậu xanh nhạt nhẽo trước mặt, tôi lại thèm một tô mì gói đậm đà: thêm trứng, vài lát xúc xích. Về nhà nghỉ lễ, tôi hay ăn vậy. Ba lắc đầu: "Toàn ăn mấy thứ chẳng bổ béo gì!" Tôi trả lời khi đang khuấy mì: "Tại con muốn ăn cho có vị một chút."
Ba từng kể: “Hồi nhỏ, con tan học đến nhà bà là ăn mì gói, còn thằng em thì bà nấu cơm hẳn hoi.” Tôi bất ngờ, không nghĩ đến sự phân biệt, chỉ nhớ bà cười nói: "Con thích ăn mì mà." Có lẽ lúc ấy tôi kén ăn, hoặc mì dễ nấu và trẻ con nào chẳng mê.
Tôi và em trai cùng thích đồ ăn vặt, nhưng tôi không nhớ có bao giờ mình nhường món ngon vì có em ở đó. Chỉ nhớ một lần tôi thèm gà xiên chiên ngoài chợ, bà biết được, hôm sau liền nói: "Hôm nay ông nội làm gà xiên cho con!" Nhưng đó lại là loại gà xiên to tướng, cắm vào que tre thẳng băng, không giống gà xé nhỏ ngoài chợ. Tôi không thích, nhưng vẫn ăn vì không muốn phụ lòng bà. Không nhớ em trai có mặt lúc đó không. Tôi chỉ nhớ vài lần có em là khi bà nhờ ông dẫn đi mua… lạp xưởng cay. Rồi bà cũng thích món đó! Tôi vui mừng phát hiện: hóa ra người lớn cũng mê món vặt! Thế là tôi và bà lập một “đường dây bí mật” trao đổi những loại lạp xưởng ngon nhất. Chỉ bà mới gọi tôi là "Đại Khê".
May túi cát dường như cũng là một hoạt động nằm trong “đường dây” ấy. Tôi nhớ bà chỉ dạy một mình tôi. Kéo của bà rất to và nặng, óng ánh như vàng. Tôi từng tin đó là kéo bằng vàng thật, bởi nó có thể biến vải vụn vô giá thành những hình vuông hoàn hảo.
Tôi háo hức đòi tự tay cắt. Bà lấy kéo nhỏ trong ngăn máy may, đưa tôi mẫu để cắt theo. Bà ngồi cạnh cửa sổ, ánh nắng dát vàng quanh vai. Trong trí nhớ tôi, bà luôn như vậy: dáng người đẫy đà, tóc ngắn đen nhánh, da nhăn theo tuổi, cằm mềm và đầy. Tôi từng tự hỏi: hồi trẻ bà thế nào?
Có lần thấy một tấm ảnh đen trắng, trong đó là một cô gái với mái tóc dài buộc đuôi ngựa, dáng cao gầy, tràn đầy sức sống. Khó tin đó là bà. Bà nói: “Đó là bà hồi trẻ, lúc chưa bị tiểu đường.” Tôi muốn chui vào bức ảnh để tìm hiểu thêm, nhưng đành bất lực. Thế là tôi tiếp tục ngồi cùng bà, trong ánh nắng vàng, cắt những miếng vải được hồi sinh.
Sáu miếng vải vuông được đặt giữa hai bà cháu. Bà bắt đầu xỏ kim. Đó là sợi chỉ định mệnh cho sáu mảnh đời rời rạc. Bà may một cạnh, rồi hướng dẫn tôi làm tiếp. Tay tôi vụng về, đường may ngoằn ngoèo, nhưng tôi cứng đầu, muốn tự may hết. Cuối cùng, bà đành may thêm một vòng cho chắc. Sau cùng, bà để lại một cạnh hở, lộn mặt vải ra ngoài, giấu đường may vụng về vào trong. Đổ đậu xanh vào, may nốt là xong.
Tuổi thơ, thời gian và điều chưa kịp nói
Thời gian cũng giống như kim chỉ: may lại ký ức, cắt đi mảnh vải vụn của tuổi thơ.
Dù đã là sinh viên năm ba, nhưng do học xa nhà, phòng tôi vẫn giữ nguyên phong cách trẻ con: sơn xanh lá non, tủ trắng có hình chuột Mickey ôm chó, giá sách đầu giường vẫn còn truyện tuổi lên 10.
Trên kệ cao nhất là quyển “Mèo Tham Ăn Đường Đậu”, sách thiếu nhi bìa xanh, gợi lại cảnh hai bà cháu cùng đọc truyện, vai chạm vai, mỗi người nghiêng một hướng để tránh bị… ngón chân cái của bà kẹp! Tôi từng cười lăn với bà khi nghe bà đọc đoạn mèo ăn lẩu cay đến chảy nước mũi: “Xì xụp xì xụp, mà tạp mà tạp...” và bà thì cười như xe máy nổ. Hồi đó tôi đã linh cảm, khoảnh khắc ấy sẽ không bao giờ lặp lại: vừa xảy ra, vừa biến mất.
Lên cấp hai, tôi không còn ngủ lại nhà bà. Khi tôi học đại học, bà chuyển về gần nhà hơn, tôi về thăm thường xuyên hơn. Ông vẫn dẫn tôi đi mua lạp xưởng, nhưng bà không ăn nữa. Bà có tâm sự. Sợi dây kết nối hai bà cháu như bị khâu kín lại.
Dì mua cho bà điện thoại cảm ứng. Bà không biết gõ chữ. Tôi thắc mắc: sao bà từng là giáo viên dạy toán, văn mà không biết dùng bàn phím? Nhưng tôi hiểu, công nghệ luôn khiến người lớn sợ. Bản thân tôi cũng không biết chơi đồ chơi của trẻ con bây giờ. Vậy nên, tôi trân trọng những cuộc gọi video bà chủ động gọi: lúc thì từ sofa, lúc thì nằm trên giường, giơ điện thoại lên trần nhà, gọi tôi: “Đại Khê, Đại Khê.” Tôi thường gửi cho bà xem cá chép, pháo hoa, dù bà không phản hồi, nhưng chắc chắn đã xem. Rồi bà gửi tôi vài video hài hước của người già.
Một lần ở Quảng Đông, tôi thấy sân khấu dựng tạm bên đường, hình như diễn tuồng. Bà thích xem tuồng, tôi thì không. Trước kia bà hay hào hứng giải thích, tôi nghe không hiểu nhưng vẫn gật gù. Giờ tôi lại muốn hiểu, hỏi bạn bè mà không ai biết. Tôi thầm hứa: sau này đẩy xe lăn, tôi nhất định đưa bà về Quảng Đông xem một lần cho biết. Nhưng tất cả chỉ là tưởng tượng.
Tôi đã học được cách may túi cát, từng chơi cùng bạn dưới lầu đến khi đậu xanh rơi vãi. Túi bà may luôn chắc hơn tôi may. Nhưng rồi cũng sẽ rách, và tôi lại may mới.
Từng may rất nhiều cái, vậy mà giờ tôi quên mất cách may cạnh cuối cùng. Nếu may kín luôn thì đường chỉ sẽ lộ ra ngoài. Những hạt đậu xanh lanh lợi nhảy vào chiếc túi vải sặc sỡ, nặng trĩu, mà tôi không biết cách hoàn thiện nó cho trọn vẹn.
Khi con người nằm bất lực trên giường cuối đời, cảm giác đó như thế nào? Tôi từng thử tưởng tượng: ngắm trần nhà, sẽ nhớ quá khứ nhiều hơn hay mơ về tương lai? Có hát vài câu tuồng cho đỡ buồn không? Có nhớ lời từng nói, hoặc người ta từng nói gì không? Có tưởng tượng cảnh cháu mình kết hôn? Có sợ mình không sống được đến lúc đó không? Có nhớ cha mẹ mình không? Có sợ chết không?
Tôi chợt buồn. Trí tưởng tượng hạn hẹp khiến tôi chỉ nghĩ được chừng đó. Tôi nhớ bà từng nói: "Sợ không kịp thấy con lấy chồng."
Hôm đó, ngoài thư viện trường, ba gọi video. “Con nhìn bà lần cuối đi.” Tôi quên bẵng lời đồn môi rút, răng lộ sau khi chết. Bà không có gì khác. Cũng nằm như trong video thường ngày. Cũng đưa điện thoại về phía trần nhà. Chỉ có điều... tai nghe im lặng, không có ai gọi “Đại Khê” nữa.
Nhà bà giờ trống. Những chiếc túi cát ngày xưa đã biến mất. Hôm đó tôi ghé lại, mở khóa, ngồi xem ti vi nửa buổi như xưa. Trước khi đi, tôi cúi lạy ba cái trước bàn thờ. Trong ảnh, bà lại trở về hình ảnh cô gái đen trắng, lấp lánh sức sống một thời.
Tác giả: Vương Ngữ Thần | Dịch bởi Gieo Tâm Hồn, vui lòng không đăng lại khi chưa xin phép!
Nếu bạn thích những câu chuyện cảm động về gia đình, có thể đọc thêm: Chuyện bà nội và tôi.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét